بیمه باربری

درباره بیمه باربری

بیمه حمل و نقل کالا یا بیمه های باربری بیمه ای است که بموجب آن بیمه گر در مقابل حق بیمه ای که از بیمه گذار دریافت می کند متعهد میشود چنانچه در جریان حمل کالا از نقطه ای به نقطه دیگر در نتیجه وقوع خطرهای موضوع بیمه ، کالا تلف شده و یا دچار خسارت شود و یا بیمه گذار هزینه هائی در رابطه با این خطرات متحمل شود زیان وارده را جبران نماید .

بیمه‌نامه‌های حمل و نقل این شرکت سطح گسترده ای از کالاها شامل کالاهای پروژه ای، ماشین آلات و تجهیزات، نفت خام و فرآورده های نفتی، مواد پتروشیمی، مواد خام صنایع، گوشت و مواد غذایی، خودرو، محصولات، کشاورزی و غیره را تحت پوشش قرار می دهد.

مشتریان بیمه های باربری

با توجه به الزام قانونی بیمه نامه های باربری وارداتی بدیهی است که در درجه نخست عمده مشتریان این رشته بیمه ای را واردکنندگان کالا تشکیل می دهند در رتبه بعدی اشخاص حقوقی و حقیقی بوده که در امر صادرات فعالیت می نمایند . این در حالیست که کلیه صاحبان کالا خواه بصورت تک محموله ای و یا در قالب قرارداد سالانه می توانند محمولات خود را در قبال خطرات حمل بیمه نمایند .

انواع بیمه های باربری از حیث منطقه جغرافیایی

الف-بیمه های باربری وراداتی

ب-بیمه های باربری صادراتی

ج-بیمه های باربری ترانزیت

د-بیمه های باربری داخلی

الف) بیمه های باربری وارداتی :

کالاهایی که توسط اشخاص حقیقی و حقوقی از کشورهای خارجی خریداری می گردند و به صورت خریدهای براتی , بدون انتقال ارز و یا از طریق اعتبارات اسنادی انجام می گیرد و با توجه به ماده ۷۰ قانون تاسیس بیمه و بیمه گری ابتیاع این نوع بیمه نامه برای واردکنندگان اجباری می باشد.

ب ) بیمه های باربری صادراتی

کالاهایی که از ایران به مقصد کشورهای خارجی حمل می گردند نیاز به بیمه نامه صادراتی دارند.

نکته: مشخص نمودن ذینفع یا بیمه گذار در این نوع بیمه نامه ها حائز اهمیت می باشد.

ج ) بیمه های باربری ترانزیت

مبداء ومقصد برخی از حمل ها در خارج از کشور ایران بوده و ممکن است کشور ایران نیز در مسیر حمل قرار داشته باشد. بیمه نامه های مربوط به این نوع حملها را بیمه نامه های ترانزیت می گویند و نرخ و شرایط بیمه نامه های صادراتی عیناً برای آنها مورد استفاده قرار می گیرد .

نکته: برای صدور این نوع بیمه نامه ها مجوز مدیریت بیمه های باربری الزامی است.

د ) بیمه های باربری داخلی

بیمه های باربری نه تنها در بر گیرنده حمل های است که یک سوی آنها خارج از کشور می باشد بلکه برای حمل های داخلی نیز صاحبان کالا می توانند نسبت به ابتیاع این نوع بیمه نامه ها اقدام کنند.

– انواع بیمه های باربری از حیث پوشش

الف- پوشش Total Loss

ب- مجموعه شرایط C

ج-مجموعه شرایط B

د- مجموعه شرایط A

هـ-پوشش داخلی

الف) پوششTotal Loss :

این نوع بیمه نامه در قدیم به عنوان بیمه نامه های تشریفاتی و گمرکی نیز نامیده می شد چرا که معمولاً محمولاتی که تا گمرک بدون بیمه نامه حمل شده است و یا از بیمه نامه ای که توسط شرکت های بیمه خارجی صادر شده بود استفاده گردیده است ، با توجه به ماده ۷۰ قانون تاسیس بیمه و بیمه گری و لزوم داشتن بیمه نامه ایرانی برای ترخیص کالا به همین جهت معمولاً صاحبان کالا از این نوع بیمه نامه ابتیاع می نمایند تا به دلیل پائین تر بودن نرخ حق بیمه و به علت دارا بودن حداقل پوشش بیمه ای ، هزینه کمتری را متحمل شوند. باید توجه داشت بــرای محمولاتی که به صورت پارت شیپمنت (حمل به دفعات) حمل می شوند شـــرایط این نوع بیمه Total Loss of Part خواهد بود. که کالای مورد بیمه فقط در اثر از بین رفتن کل محموله دریک مرحله و در نتیجه آتش سوزی تحت پوشش میباشد . به منظور پوشش این خطر در متن شرایط خصوصی بیمه نامه شرط ذیل از نرم افزار صدور انتخاب گردد.

” کالای مورد بیمه فقط در اثر از بین رفتن کل محموله در یک مرحله و در نتیجه آتش سوزی تحت پوشش می باشد . ”

ب) مجموعه شرایط C:

خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه گران کالا با کلوز C عبارتست از :

آتش سوزی یا انفجار

به گل نشستن , زمین گیرشدن , برخورد با کف دریا , غرق شدن یا واژگون شدن کشتی یا شناور
واژگون شدن یا از راه یا از خط خارج شدن وسیله حمل زمینی
تصادم یا برخورد کشتی , شناور یا هر وسیله حمل دیگر با هر جسم خارجی به غیر از آب
تخلیه کالا در بندر اضطراری
فدا کردن کالا در جریان زیان همگانی
به دریا انداختن کالا برای سبک سازی
خسارت همگانی
مسئولیت مشترک در تصادم

علاوه بر خطرات فوق الاشاره در کلوز C , می توان با دریافت حق بیمه اضافی خطر عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز عدم تحویل انستیتو بیمه گران لندن را تحت پوشش قرار گیرد، که در این صورت می بایست ضمن قید شرط ( عدم تحویل یک بسته کامل کالا طبق کلوز عدم تحویل انستیتو بیمه گران کالا که پیوست بیمه نامه می باشد , جزء شرایط این بیمه نامه می باشد .) در بخش شرایط خصوصی بیمه نامه , کلوز مورد اشاره نیز به بیمه نامه الصاق گردد.

این بیمه نامه با توجه به خطرات محدود خود جزء بیمه نامه های ارزان قیمت محسوب می گردد که معمولا” فقط برای برخی کالاها که احتمال خسارت های جزئی آنها کمتر است به کار می رود مثلا” برای حمل تیرآهن , ورق فولاد و ….

یادآوری: برای مطالعه جزئیات مجموعه شرایط C و کلوز عدم تحویل به پیوست های شماره ۱و۲ مراجعه شود.

ج) مجموعه شرایط B:

خطرات تحت پوشش در مجموعه شرایط بیمه گران کالا با کلوز B عبارتست از :

تمامی خطرات ذکر شده در مجموعه شرایط C

زلزله , آتشفشان یا صاعقه
به دریا افتادن کالا از روی عرشه کشتی
ورود آب دریا , دریاچه , رودخانه به کشتی , شناور , محفظه کالا, کانتینر یا محل انبار
تلف کلی هربسته درکشتی یاشناور ویاتلف کلی هر بسته به علت افتادن در هنگام بارگیری و یا تخلیه کشتی یا شناور

طبق آئین نامه شماره ۸ شورایعالی بیمه , خطرات زیر نیز در بیمه نامه های باربری با شرایط B به شرط درج عین خطرات زیر در شرایط خصوصی بیمه نامه ها تحت پوشش می باشند.

“علاوه بر خطرات مندرج در شرایط B خسارات ناشی از عدم تحویل یک بسته کامل کالا , دزدی و دله دزدی , قلاب زدگی , آبدیدگی , روغن زدگی , شکست , ریزش و خسارت ناشی از کالاهای دیگر نیز تحت پوشش بیمه می باشد ”

فرانشیز یا سهم بیمه گذار از خسارت :

در مجموعه شرایطB به علت پوشش خطرات اضافی در ایران ۳% ارزش هر بسته خسارت دیده تحت عنوان فرانشیز به عهده بیمه گذار می باشد که البته در این نوع بیمه نامه ها می بایست متن زیر عینا” در شرایط خصوصی بیمه نامه درج گردد.

“فرانشیز( سهم بیمه گذار از خسارت) : معادل ۳% ارزش هر بسته خسارت دیده تحت عنوان فرانشیز به عهده بیمه گذار خواهد بود منظور از بسته کوچکترین واحد بسته بندی مندرج در بارنامه می باشد “

نکته: برای خطراتی که بین شرایط C و B مشترک می باشد فرانشیز اعمال نخواهد شد.

د) مجموعه شرایط A:

در مجموعه شرایط بیمه گران کالا با کلوزAتمامی خطرات به جز موارد بندهای ۴ , ۵ , ۶ و ۷ (استثنا شده در مجموعه شرایط مذکور) تحت پوشش قرار میگیرد.

یادآوری: برای مطالعه جزئیات مجموعه شرایط A به پیوست شماره ۵ مراجعه شود.

استثنائات شرایط سه گانه A, B, C:

در هر سه کلوزA, B, Cاستثنائات مندرج در بندهای ۴, ۵, ۶ و۷ یکسان می باشند به جز ” آسیب عمدی یاتخریب عمدی کالای مورد بیمه یا قسمتی از آن توام با سوءنیت از طرف هر کس به غیر از بیمه گذار ” که در شرایط A پوشش دارد.

البته بعضی از استثنائات , از جمله خطر جنگ , شورش , بلوا و اعتصاب و ….با دریافت اضافه نرخهای مربوطه که هر چند وقت یکبار توسط بیمه مرکزی ایران اعلام می گردد ، با الصاق کلوزهای مربوطه به بیمه نامه ها قابل بیمه شدن می باشند.

یادآوری: برای مطالعه جزئیات استثنائات شرایط سه گانه A, B, C به بندهای ۴ , ۵ , ۶ و ۷ کلوز های پیوست مراجعه شود.

یادآوری: برای مطالعه کلوز جنگ و اعتصاب به پیوست های شماره ۶ و ۷ مراجعه شود.

ه) پوشش داخلی:

در بیمه نامه های باربری داخلی خطرات تحت پوشش به دو دسته خطرات اصلی و اضافی تقسیم می شود که به شرح ذیل می باشد:

خطرات اصلی :

این خطرات از آن جهت اصلی نامیده می شوند که ارتباطی به ماهیت مورد بیمه ندارد و تواتر آنها بیشتر از سایر خطرات مرتبط با کالاهای خاص می باشد این خطرات عبارتند از:

آتش سوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل تصادف , واژگون شدن و پرت شدن وسیله نقلیه

خطرات اضافی :

این گروه از خطرات متنوع بوده و بیشتر مرتبط با نوع کالا می باشد که با درخواست بیمه گذار و پرداخت حق بیمه اضافی می توان آنها را پوشش داد. خطرات رایج اضافی عبارتند از:

برخورد جسم خارجی با مورد بیمه
پرت شدن محموله از روی وسیله نقلیه ؛ مشروط بر اینکه کالای خسارت دیده به رویت بیمه گر رسیده باشد.
بارگیری و تخلیه مورد بیمه
سرقت کلی محموله همراه با وسیله نقلیه با فرانشیز ۲۰ درصد ارزش محموله

نکته: خطرات اصلی به صورت پیش فرض درشرایط خصوصی بیمه نامه های باربری داخلی چاپ میشود و خطرات اضافی باید پس از اخذ درخواست بیمه گذار با دریافت حق بیمه اضافی، در ذیل خطرات اصلی در شرایط خصوصی درج گردد.

نکته: ذکر شماره وسیله نقلیه و بارنامه در متن بیمه نامه الزامی است . در غیر اینصورت متن ذیل در شرایط خصوصی بیمه نامه باید درج گردد.

” بیمه گذار موظف است پیش از شروع حمل شماره وسیله نقلیه و بارنامه را کتباً را به بیمه گر اعلام نماید . در غیر اینصورت بیمه گر هیچگونه تعهدی در قبال خسارت وارده نخواهد داشت.”

یادآوری: برای مطالعه جزئیات شرایط عمومی بیمه نامه های بابری داخلی به پیوست شماره ۱۳ مراجعه شود.

شروع و خاتمه تعهدات بیمه گر:

بیمه نامه های باربری بین المللی:

مدت اعتبار بیمه نامه های A ، B و C یکسان بوده و به منظور مطالعه دقیق تر مدت اعتبار آنها به بند ۸ هر یک از مجموعه شرایط های سه گانه و بند ۵ ازماده ۲ شرایط عمومی بیمه باربری ( پیوست شماره ۸) رجوع شود .

نکته: مدت های یاد شده در کلوز و شرایط عمومی را می توان قبل از انقضای آن با پرداخت حق بیمه اضافی با صدور الحاقیه تمدید، افزایش داد. توجه شود که شرط (اعتبار این الحاقیه منوط به عدم اتمام مدت قانونی بیمه نامه تا تاریخ درخواست تمدید میباشد.) در الحاقیه تمدیدی درج گردد.

بیمه نامه های داخلی:

این بیمه از زمانی که وسیله نقلیه حامل کالا انبار یا محل نگهداری مذکور در این بیمه نامه را به منظور شروع حمل ترک مینماید، آغاز و در طول جریان و مسیرعادی حمل ادامه می یابدو به محض رسیدن وسیله حمل به مقصد مندرج در این بیمه نامه خاتمه می یابد.

مدت اعتبار بیمه نامه ها :

در صورتیکه تا قبل از انقضای تاریخ مدت اعتبار بیمه نامه , طبق ماده ۱۵ از شرایط عمومی بیمه باربری ( وارداتی و صادراتی ) تمام یا بخشی از محموله حمل نشده باشد بیمه گذار پیش از انقضای مدت بیمه نامه می بایستی درخواست تمدید بیمه نامه را به بیمه گر ارائه تا الحاقیه مربوطه صادر گردد.

شرط طبقه بندی کشتی ها :

هر نوع شناور دریاپیما یا اقیانوس پیما با بدنه فلزی و دارای نیروی محرکه که علاوه براینکه توسط یکی ازاعضاء یا اعضاء وابسته به انجمن بین المللی موسسات رده بندی (IACS ) ویا موسسات مجاز رده بندی ایرانی رده بندی شده باشد از نظر محدودیت سنی نیز منطبق با کلوز رده بندی باشد ، کشتی طبقه بندی شده تلقی می گردد .

براساس مندرجات کلوز طبقه بندی سن پیش فرض برای کشتی های فله بر ( این نوع کشتی می تواندکالای فله مایع یا جامد حمل کند ) و فله بر ترکیبی ( این نوع کشتی ها هم می توانند کالای فله مایع و هم کالای فله جامد حمل نماید ) ۱۰ سال و برای سایر کشتی ها ۱۵ سال میباشد . اما چنانچه این کشتی ها درخطوط منظم تردد نمایند آنگاه این محدوده سنی به ۲۵ سال گسترش می یابد . اما در مورد کشتی های کانتینربر ، خودرو بر یا کشتی OHGC در صورت تردد در خطوط منظم این مدت به ۳۰سال افزایش خواهد یافت.

نکته:در بیمه نامه های باربری که وسیله نقلیه آن کشتی است ” قید کشتی طبقه بندی شده طبق کلوز پیوست ” در متن بیمه نامه الزامی می باشد.

یادآوری: برای مطالعه کلوز طبقه بندی کشتی به پیوست شماره ۹ مراجعه شود.

بیمه ارزش اضافی:

باتوجه به ماده ۵ شرایط عمومی از آئین نامه شماره ۷۹ در صورت درخواست بیمه گذار، می توان بابت کرایه حمل، عدم النفع وسایر هزینه ها سرمایه بیمه شده را اضافه نمود. یکی از ابزارهای شناسائی مولفه های تشکیل دهنده ارزش کالای مندرج در فاکتورها برای محمولات بین المللی استفاده از شرایط اینکوترمز می باشد. به عنوان مثال در فاکتورهای صادرهتحت شرایط FOB هزینه حمل شامل نمی گردد.

اما درخصوص عدم النفع صرفنظر از شرایط اینکوترمز اگر بیمه گذار متقاضی ارزش اضافی بابت عدم النفع (حداکثر به میزان ۱۰ درصد) می بایست ۱۰ درصد به سرمایه بیمه شده اضافه نمود.

قراردادهای متحدالشکل خرید و فروش کالا (اینکوترمز) :

اینکوترمزمجموعه ای ازمقررات بین المللی برای تفسیراصطلاحات رایج مورداستفاده درتجارت بین المللی است تا ازچندگانگی تفسیراین اصطلاحات درکشورهای مختلف جلوگیری شود. تمامی شرایط اینکوترمز ۲۰۱۰ در چهارگروهE ، F ، C و D طبقه بندی شده است که در مجموع مشتمل بر۱۱ ترم است.

از سه کاربرد اصلی اینکوترمز که عبارتند از :

۱- تعیین حدود مسئولیت ووظایف خریدار وفروشنده

۲- نحوه تقسیم هزینه ها

۳- تعیین نقطه انتقال مسئولیت ( ریسک )

سومین مورد در بیمه های باربری حائز اهمیت میباشد که به منظور آشنائی بیشتر با نقطه انتقال ریسک برای هر یک از شرایط به پیوست شماره ۱۰ رجوع شود.

موارد مشمول اضافه نرخها :

۱- حمل کالا با کشتی غیر طبقه بندی

۲- حمل کالا با موتور لنج ، دوبه ، بارج ، لندینگ کرافت

۳- در صورتی که تمام یا بخشی از مورد بیمه بر روی عرشه کشتی حمل گردد و بر همین اساس بارنامه به صورت حمل روی عرشه صادر شده باشد، مسئولیت بیمه گر در قبال تلف یا آسیب وارده به آن قسمت از مورد بیمه مادامی که بر روی عرشه کشتی قرار گرفته است محدود به خطرات مندرج در کلوز C می باشد مگر اینکه به طور صریح در ازاء حق‌بیمه اضافی (درصورت درخواست بیمه‌گر) توافق دیگری شده باشد. در مورد کالاهایی که در کانتینر فلزی تمام بسته قرار گرفته باشند یا شرایط آنها به گونه ای بوده که درعرف کشتیرانی این گونه حمل را مجاز تلقی نماید از این شرط مستثنی می باشند.

۴-در صورتیکه سن کشتی بالاتر از سن مقرر در کلوز باشد می بایست طبق جدول اضافه نرخ ، حق بیمه مربوطه اخذ گردد.

موارد مشمول تخفیف :

۱-در صورت حمل کالا با کانتینر از مبداء تا مقصد نهایی مندرج در بیمه نامه ۲۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور خواهد شد. در این شرایط درج متن زیر در شرایط خصوصی بیمه نامه ضروری است .

“بنابر اظهار بیمه گذار مبنی بر حمل کالا در کانتینر از مبداء تا مقصد نهایی مندرج در بیمه نامه معادل ۲۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور شده است , در صورت بروز خسارت احتمالی و عدم حمل کالا در کانتینر خسارت به نسبت حق بیمه دریافتی با حق بیمه بدون تخفیف کانتینر محاسبه و پرداخت خواهد شد . ”

۲-در صورت حمل کالا با کانتینر از مبدأ تا بندرمقصد مندرج در بیمه نامه ۱۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور خواهد شد .در این شرایط درج متن زیر درشرایط خصوصی بیمه نامه ضروری است .

“بنابر اظهار بیمه گذار مبنی بر حمل کالا در کانتینر از مبداء تا بندر مقصد مندرج در بیمه نامه معادل ۱۰ درصد تخفیف در حق بیمه منظور شده است , در صورت بروز خسارت احتمالی و عدم حمل کالا در کانتینر خسارت به نسبت حق بیمه دریافتی با حق بیمه بدون تخفیف کانتینر محاسبه و پرداخت خواهد شد . ”

۳- در صورت حمل کالا با هواپیما یا قطار از مبداء تا مقصد مندرج در بیمه نامه به ترتیب ۲۵ درصد و ۱۰درصد تخفیف در حق بیمه منظور می شود .

۴- در صورت حمل کالا از کشورهای همسایه حق بیمه شامل ۲۰ درصد تخفیف می گردد.

تبصره :به استثناء کشورهای همسایه که درآنها جنگ یا شرایط ناپایدار سیاسی می باشد .

۵- درصورت پرداخت نقدی حق بیمه ۱۰ درصد تخفیف محاسبه خواهد شد.

نکات مهم در صدور:

۱- در صورتیکه حمل کالا با موتور لنج ، دوبه ، بارج ، لندینگ کرافت انجام شود , بیمه نامه فقط با شرایط C بدون خطر عدم تحویل صادر خواهد شد (برای صدور بیمه نامه اخذ مجوز از مدیریت بیمه های باربری الزامی است).

۲-دربیمه نامه هایی که وسیله نقلیه آنها لنج و دوبه باشد ضمن اخذ شماره شناور و نام ناخدا الزاماً شرایط ذیل میبایست در شرایط خصوصی درج گردد:

– دارا بودن پروانه بهره برداری معتبر

– عضویت در تعاونی لنج دار ان

– مجهز بودن به سیستم های مخابراتی

– دارابودن بارنامه حمل مطابق فرم های استاندارد

– دارا بودن ظرفیت مجاز بارگیری ۲۰۰تن و به بالا

– دارا بودن گواهینامه رده بندی

– ضمناً حداکثر تعهد بیمه گر در هر حمل بر روی هر لنج حداکثر -/۰۰۰ر۰۰۰ر۵۰۰ر۱ ریال می باشد

– درصورت بروزخسارت ۲۰ درصد ارزش محموله تحت عنوان اکسس یا سهم بیمه گذار از خسارت به عهده بیمه گذار می باشد.

۳- در بیمه نامه هایی که وسیله نقلیه آنها بارج و لندینگ کرافت میباشد . ضمن اخذ شماره شناور و نام ناخدا درج شروط زیر در شرایط خصوصی بیمه نامه الزامی است:

– دارا بودن گواهینامه رده بندی .

– مجهز بودن به سیستم های مخابراتی و ایمنی

– دارابودن بارنامه حمل مطابق فرم های استاندارد

– درصورت بروزخسارت ۱۰ درصد ارزش محموله تحت عنوان اکسس یا سهم بیمه گذار از خسارت به عهده بیمه گذار می باشد.

۴- برای بیمه نامه هایی که کالا به یکی ازکشورهای آسیای میانه، افغانستان ، عراق ، سوریه حمل می شود فقط بیمه نامه با شرایطC صادرشود.(جهت صدور بیمه نامه با سایر شرایط اخذ مجوز از مدیریت بیمه های باربری ضروری است)

۵- برای مواد غذایی، بهداشتی، خشکبار و محصولات کشاورزی با شرایط B و یا A متن زیر در شرایط خصوصی بیمه نامه درج شود ” اخذ گواهی بهداشت یا سلامت توسط بیمه گذار در مبداء الزامی است”

۶- برای محمولاتی همچون گوشت چه به صورت منجمد یا نیمه منجمد، داروها، فرآورده های خونی نوسانات حرارتی و یا فساد بدون حادثه تحت پوشش نمی باشد و بیمه نامه ها با شرایط C صادر می گردد در غیر اینصورت مجوز از مدیریت بیمه های باربری ضروری می باشد.

۷- کلیه کلوزهایی که در بیمه نامه ذکر شده است باید در متن بیمه نامه قید گردد که کلوز ها پیوست بوده و به هنگام تحویل بیمه نامه از پیوست بودن کلوزها اطمینان حاصل نمایید.

۸- در بیمه نامه های وارداتی ذکر شماره و تاریخ پروفرما ( پیش فاکتور ) وثبت سفارش الزامی است.

۹- دربیمه نامه های صادراتی ذکرشماره بارنامه ( داخلی و بین المللی )، کوتاژ الزامی است. درصورتی که هنگام صدور بیمه نامه امکان ارائه شماره بارنامه یا کوتاژ نباشد می بایست متن زیر در شرایط خصوصی این نوع بیمه نامه ها قید گردد.

“بیمه گذار موظف است در زمان بروز خسارت مستندات کافی به منظور تطابق کالاهای خسارتی و کالاهای مورد بیمه به بیمه گر ارائه نماید.”

۱۰- در ابتدای کار ممکن است پیشنهاد بیمه باربری بعضـا” شفـاهی یا کتبی و یا با ارائـه مدارک ( پروفرما , برگ ثبت سفارش و … ) انجام می شود . لیکن در صورتیکه پیشنهاد تبدیل به بیمه نامه گردید اخذ فرم تکمیل شده بیمه نامه باربری با مهر وامضاء بیمه گذار طبق فرم پیشنهاد پیوست شماره ۱۱ الزامی است. دقت شود که تمامی اطلاعات فرم پیشنهاد تکمیل گردد و در صورت عدم پاسخ به هر یک از سوالات توسط پیشنهاد دهنده چه سهوی و یا عمدی ، مسئولیت آن مستقیماً متوجه بیمه گذار خواهد بود.

۱۱- کالاهای همراه مسافر قابل بیمه شدن نمی باشد.

۱۲- در بخش مبدأ و مقصد بیمه نامه ها علاوه بر کشور ، شهر و محل تخلیه نهایی ذکر گردد.

۱۳- دربیمه نامه های باربری صادراتی تا حد امکان مقصد نهایی بیمه نامه بندر کشور مندرج در بیمه نامه قید شود.

۱۴- مسئولیت شرکت حمل و نقل تحت هیچ شرایطی در بیمه نامه های باربری تحت پوشش نخواهد گرفت مگر با اخذ مجوز از مدیریت بیمه های باربری.

۱۵-در بیمه نامه های حمل ونقل داخلی به سرمایه مندرج در زیر بازدید اولیه از مورد بیمه ، تهیه عکس و ارائه گزارش براساس فرم صورتمجلس و گزارش بازدید اولیه بیمه های باربری (پیوست شماره ۱۲) توسط کارشناس شعبه الزامی است:

الف) در صورت صدور بیمه نامه برای پوشش خطرات اصلی با سرمایه بیش از مبلغ -/۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال

ب) در صورت صدور بیمه نامه برای پوشش خطرات اضافی با سرمایه بیش از مبلغ -/۲.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰ ریال

۱۶-در بیمه های باربری همچون سایر رشته های بیمه های غیر زندگی ماهیت الحاقیه های صادره محدود به الحاقیه اصلاحی، اضافی، برگشتی، تمدیدی و ابطالی می گردد. طبیعی است که صدور برخی از الحاقیه ها همچون الحاقیه های اصلاحی از حیث تعهد، مسئولیت کمتری را در مقایسه با الحاقیه های اضافی دارد. اگرچه به دلیل تنوع موضوعات نمی توان در این دستورالعمل تمامی جوانب آن را تشریح نمود اما با توجه به اهمیت موضوع در زیر به برخی از موارد رایج پرداخته می شود. همچنین اکیداً توصیه می گردد در صورت وجود هر گونه شبهه در صدور هر نوع الحاقیه بدواً با مدیریت بیمه های باربری هماهنگی گردد :

در صدور الحاقیه سقف اختیارات تفویض شده به واحد های صدور همچون بیمه نامه در نظر گرفته شود.
در صورت تغییر در نوع شرایط بیمه نامه، کلوز جدید به الحاقیه الصاق گردد.
در تغییر یا حذف نام ذینفع تاییدیه ذینفع قبلی اخذ شود.
در بیمه نامه ایی که ذینفع دارد هر گونه تغییری در مفاد بیمه نامه که مرتبط با منافع ذینفع باشد نیاز به تاییدیه ذینفع دارد.
در بیمه نامه هایی که بانک ذینفع دارند ابطال بیمه نامه ها منوط به دریافت اصل بیمه نامه، اصل قبض رسید دریافت حق بیمه، اصل کلیه الحاقیه های صادره قبلی، اصل تائیدیه بانک ذینفع مبنی بر ابطال اعتبار یا عدم گشایش اعتبار اصل نامه بیمه گذار می باشد اما در بیمه نامه هایی که بانک ذینفع ندارند بیمه گذار ضمن استرداد اصل بیمه نامه، اصل قبض رسید دریافت حق بیمه، اصل کلیه الحاقیه های صادره قبلی باید مدارک مثبته دال بر عدم حمل کالا همچون اصل برگ ثبت سفارش نسخه گمرک یا تاییدیه فروشنده را ارائه نماید.
در صورت غیر مجاز نمودن شرایط پارت شیپمنت (حمل به دفعات) به ظرفیت نگهداری و پوشش اتکایی در هر حمل توجه شود.
در صورت مجاز کردن شرایط ترانس شیپمنت (انتقال مورد بیمه از یک وسیله نقلیه به وسیله نقلیه دیگر) ، ریسک بارگیری و تخلیه و ماهیت وسیله نقلیه تغییر می یابد که می باید در هنگام صدور به ماهیت مورد بیمه توجه نمود.
در الحاقیه های افزایشی یا تغییر کلوز به سمت پوشش کاملتر، از آنجا که برای بیمه گر تاریخ شروع حمل و یا عدم وقوع حادثه در زمان صدور الحاقیه مشخص نمی باشد، درج متن زیر در الحاقیه الزامی است :

” اعتبار این الحاقیه منوط به عدم خسارت دیدن مورد بیمه تا تاریخ صدور الحاقیه می باشد و اثبات تاریخ وقوع خسارت با ارائه مدارک مثبته به عهده بیمه گذار می باشد .”

در الحاقیه کاهش سرمایه بیمه شده، اصل تائیدیه ذینفع (درصورت داشتن ذینفع)، نامه بیمه گذار و مدارک و اسناد خرید که بیانگر کاهش سرمایه باشد اخذ گردد.
در الحاقیه های ابطالی مبلغ -/۰۰۰ر۲۰۰ ریال بابت هزینه های اداری و ابطال تمبر از حق بیمه دریافتی کسر و مابقی قابل استرداد به بیمه گذار می باشد. بدیهی است در بیمه نامه هاییکه حق بیمه آنها دریافت نشده و ابطال می گردد مبلغ فوق وهزینه ابطال تمبر دریافت نخواهد شد.
در الحاقیه های برگشتی ناشی از کاهش سرمایه یا تغییر کلوز به سمت پوشش کمتر، از آنجا که برای بیمه گر تاریخ شروع حمل مشخص نمی باشد، درج شرط زیر در الحاقیه الزامی است:

“اعتبار این الحاقیه منوط به عدم حمل مورد بیمه تا تاریخ صدور این الحاقیه می باشد.”

قرارداد های بیمه حمل و نقل :

این قراردادها به دو صورت قراردادهای شناور و پوشش باز صادر می گردد .

قرارداد های شناور :

در این نوع قراردادها که بیشتر برای پروژه ها مورد استفاده قرار می گیرد بیمه گذار از ارزش تقریبی محمولات کل پروژه مطلع بوده و بیمه گر بر همین اساس می تواند حق بیمه کل قرارداد را مشخص نماید. به منظور اجراء این شیوه صدور، بدواً قرارداد یا توافق نامه ای بین بیمه گر و بیمه گذار تنظیم می شود که متعاقب صدور بیمه نامه کلی شناور، شماره این قرارداد یا توافق در بخش شرایط خصوصی بیمه نامه قید می گردد. در بیمه نامه شناور صادره تقریباً تمامی اطلاعات بصورت کلی آورده می شود و همزمان وفق توافق بعمل آمده با بیمه گذار نیز بخشی از حق بیمه را پرداخت می نماید. با شروع حمل کالاهای پروژه، بیمه گذار قبل از شروع هر حمل مشخصات محموله را به بیمه گر اعلام تا بیمه گر برای هر پارتی حمل یک فقره گواهی صادر نماید. این گواهی ها به تعدادی صادر خواهد شد تا سرمایه بیمه نامه اصلی (اولیه) مستهلک گردد. بنابراین انقضاء این نوع قرارداد ها تابعی از سرمایه بیمه نامه اولیه می باشد.

قراردادهای باز:

در این نوع قراردادها که بیشتر برای شرکت های تولیدی مورد استفاده قرار می گیرد بیمه گذار اطلاع دقیقی از ارزش محمولات ندارد بنابراین به صورت زمانی کلیه محمولاتی که از مرکز تولید یا توزیع خارج می شود نزد بیمه گر بیمه می نماید.

به منظور اجراء این شیوه صدور، بدواً قرارداد یا توافق نامه ای بین بیمه گر و بیمه گذار تنظیم می شود که متعاقب صدور بیمه نامه کلی باز، شماره این قرارداد یا توافق در بخش شرایط خصوصی بیمه نامه قید می گردد. در بیمه نامه با پوشش باز صادره تقریباً تمامی اطلاعات به صورت کلی آورده می شود و همزمان وفق توافق به عمل آمده مبلغی تحت عنوان سپرده حق بیمه از بیمه گذار اخذ می گردد. در ادامه فرآیند صدور، بیمه گذار در فواصل زمانی مشخص توافق شده فهرست حمل های خود و فیش واریز حق بیمه را به بیمه گر تحویل نموده و بیمه گر نیز متعاقباً اقدام به صدور الحاقیه می نماید.

تفاوت اصلی این نوع قراردادها با قرارداد های شناور آنست که انقضاء این بیمه نامه ها تابعی از زمان بوده و ارتباطی با سرمایه بیمه نامه اولیه نداشته زیرا که اصولاً در بیمه نامه اولیه سرمایه ای درج نمی گردد.

نکته: برای صدور این نوع قراردادها بیمه گذار در ابتدا می بایست فرم پیشنهاد مربوط به قرارداد را تکمیل و پس از ارزیابی ریسک و پوشش های مورد نیاز بیمه گذار اقدام به نگارش قرارداد یا توافق نامه نمود. با توجه به نکات زیاد و فنی که متون قراردادها دارد دقت شود که:

۱- فرم پیشنهاد قرارداد به منظور ارزیابی ریسک اخذ گردد.

۲- کلیه قرارداد ها / توافق نامه ها می بایست حداقل در دو نسخه تنظیم شود و یک نسخه آن نزد بیمه گر باشد.

۳- کلیه صفحات قرارداد ها / توافق نامه ها باید ممهور به مهر و امضاء شعبه و بیمه گذار باشد.

۴- در صورتی که انعقاد قرارداد ها / توافق نامه ها خارج از اختیار تفویض شده باشد در ابتدا پیش نویس قرارداد توسط واحد صدور تنظیم و سپس جهت تایید برای مدیریت ارسال گردد.

۵-به طور مستمر ضریب خسارت قرارداد ها کنترل شود.

۶- در صورت هر گونه تغییر در مفاد قرارداد ها / توافق نامه ها موارد جدید می باید به صورت متمم با مهر و امضاء طرفین به آن اضافه گردد.

۷-سپرده قراردادها حتماً اخذ گردد.

۸-جهت تحت کنترل بودن قرارداد ها / توافق نامه ها، بایگانی جداگانه ای برای آنها در نظر گرفته تا به سادگی در سال های بعد نیز در صورت ضرورت بتوان به آنها رجوع نمود.

حدود اختیارات :

کلیه واحدهای صدور اعم از شعب و نمایندگان (حقیقی و حقوقی) موظفند در حدود اختیارات تفویض شده اقدام به صدور بیمه نامه و پذیرش ریسک نمایند. مدیریت بیمه های باربری تلاش نموده تا با هماهنگی مدیریت فناوری اطلاعات این الگوها را در نرم افزار صدور تعریف نماید اما با توجه به اینکه سوابق گذشته مبین آن بوده که به طور صد در صد نمی توان اطمینان به نرم افزار داشت بنابراین دقت لازم بعمل آورده تا بیمه نامه ها در حیطه اختیارات تفویض شده صادر گردد درصورت عدم رعایت این موضوع تمامی مسئولیت به عهده واحد صادرکننده می باشد.

الگوی مالی:

با توجه به اینکه بیمه گذاران ممکن است با شرایط مختلف تمایل به پرداخت حق بیمه داشته باشند، به همین منظور علاوه بر امکان پرداخت نقدی بیمه نامه، برای شرایط اقساطی الگوهای مختلفی در نرم افزار صدور پیش بینی شده است که قبل از توافق با بیمه گذار می بایست بدواً الگوی مربوطه مطالعه تا توافقات نهایی انجام شده با بیمه گذار در چارچوب الگوهای تعریف شده انجام شود.

زمانهای مورد نیاز به منظور ارائه خدمات در واحد های صدور بیمه های باربری به شرح ذیل می باشد:

صدور بیمه نامه های فارسی از زمان دریافت پیشنهاد تا صدور بیمه نامه بیست ساعت می باشد.

صدور الحاقیه فارسی از زمان دریافت پیشنهاد تا صدور الحاقیه بیست ساعت می باشد.

زمانهای فوق الذکر بدون در نظر گرفتن زمانهای در اختیار بیمه گذار و ساعات و ایام تعطیل می باشد.